Cudurku wuxuu soo baxaa marka tirada T-lymphocytes ay aad u yar tahay oo habka difaaca jirka uu daciifo. Bukaanku ma laha difaac ku filan oo ka hortaga cudurada.
Cuntooyinka dufanka leh waxay gaabis ka dhigaan shaqada dheef shiidka, sidaas darteed raashinkaas wuxuu ku daahayaa uur ku jirtaada, wuu ku dhex qurmayaa wuxuuna sababi karaa inay neeftaada soo shiirto.
Waxaa kaloo kusooo xigo qaabka ah ninka marka uu dhabarka ku seexdo oo naagta ay korka ka fuusho iyadoo niikinaysa ayuu daawanayaa asoo guskiisa ku jiro taasna biyaha ayay soo dedejisaa.
Xanuunka laabta ee uu keeno gaaska badanaa waa natiijada arrimaha caloosha iyo mindhicirka. Sababaha caadiga ah waxaa ka mid ah:
Haweenka ayaa jecel in ninku labad cajar dhexdooda kaga salaaxo mid kamid ah mid kamid ah labadiisa gacmood isagoo isla markaas tan kale kaga salaaxaya labadeeda naas
Waa inaad iska ilaalisaa inaad isticmaasho habka "adiga" si aad u eedeyso, u hanjabto ama u maamusho, sida "aad iga xanaaqdo", "waad igu qasbeysaa" ama "waad ku guul darreysataa".
Talo kale: Hubi inaad cabto biyo badan cuntadaada ka hor. Tallaabadani waxay bixinaysaa isla saamaynta yaraynta bararka waxayna sidoo kale ka hortagi kartaa xad-dhaafka, sida ay sheegtay Mayo Clinic.
Waxaa la ogaaday Isticmaalida ama cabida Ciirta ka hor iyo kadib isticmaalida daawooyinka lagu dabiibo Micro organism-da H.pylori iyo cudurka Gaaska inay aad muhiim u tahay ayadoo xafidaysa gidaarada (darbiyada) caloosha iyo mandhicirada, sidoo kale waxay ciirta muhiim u tahay inay kobciso labo nooc oo micro organism ah ( Lactobacillus iyo Acidophilus) oo caloosheena faaido u leh, faa’iidadaas oo ah inay ka qayb qaadato dheefshiidka cuntada, wax dhib ahna aan u gaysan habdhiska dheefshiidka iyo caloosheena toona.
Sanjabiilku waa daawo aad ufiican oo daawo u ah gaaska caloosha maxaa yeelay wuxuu ka kooban yahay saliid shiil iyo shogaol oo ka caawiya nasashada marinka caloosha.
Muruqani aad buu u dabacsan yahay inta lagu jiro hurdada, wuxuuna naagaha lawaso maxaa lagu gartaa. xakameeyaa in gaaska ku jira xiidmaha weyn la soo daayo iyo in kale. Muruqani waxa kale oo uu si kedis ah u nastaa dhawr jeer saacaddii subaxii. Natiijo ahaan, gaaska gudbinta habeenkii ama subaxdii waa wax caadi ah.
Inta badan subagga lawsku waa u ammaan eyda inay wax cunaan, oo dhexdhexaadka subagga lawsku wuxuu noqon karaa il heer sare ah oo borotiin iyo dufan caafimaad qaba, fiitamiinnada B iyo E, iyo niacin.
Maxaa soo gaaraya ilmaha aan dhalan haddii hooyada uurka leh ay isticmaasho dawooyinka la’isku caddeeyo
Soomaalida qof waliba gaas ayuu qabaa haddii aa weydiisid, lakin waxaa muhiim ah in la ogaado in u qabo qofkaan gaas ama boog , taasoo micnaheedu yahay in gaaska caadi ah ee jeermisku sababo la daaweyn karo haddii la isticmaalo dawooyinkii aan horay usoo sheegnay, waxaa sidoo kale qalad la sameeyo ah in gaaska lagu daaweeyo kaliya dawooyinka gaaska joojiya iyadoo qallajiya lagu darin.
Calool-xanuunku waxa kale oo uu iman karaa haddii eey uu cuno xaddi badan oo dufan ah, cunto xad-dhaaf ah, ama uu waayo awood uu ku dheefshiido maaddooyinka qaarkood (tusaale eeyaha aan dulqaadka lahayn ee lactose).